Nöbetçi Mahkemeler

Bir süredir görüşülmekte olan ve Türk Yargı Sistemine getireceği yeniliklerle çok konuşulan Adalet Bakanlığı Yargı Reformu Strateji Belgesinde yer alan Nöbetçi Mahkeme’nin ilki yeni açılan İstanbul Havalimanında kurularak faaliyetlerine başladı. Yurt dışına giriş ya da çıkış yapmak üzere havaalanında bulunan kişilerin, giriş çıkış işlemlerini etkileyebilecek yargı ve hukuki süreçlerin bir an evvel ifasını sağlamak amacıyla Gaziosmanpaşa Cumhuriyet Başsavcılığı yetki sınırları içerisinde kuruldu. Nöbetçi Mahkeme’nin faaliyetine başlama tarihi ise 10 Şubat 2020. 7/24 esasına göre hizmet verecek olan mahkeme, İstanbul Havalimanı’nın işletmecisi olan İGA Havalimanı İşletmesi A.Ş. ile yapılan görüşmeler neticesinde kuruldu. Türkiye’ de ilk olarak İstanbul Havalimanında faaliyetlerine başlaması ile birlikte en kısa sürede yurt dışı uçuşların karşılıklı olarak yoğun şekilde yapıldığı, Antalya Havalimanı ve İzmir Adnan Menderes Havalimanında da kurulması planlanmakta.

Nöbetçi Mahkeme Nedir

Adalet Bakanlığı tarafından hayata geçirilen bu projenin dünyada başka bir örneği bulunmamaktadır.  Nöbetçi Mahkeme içerisinde savcı ve hakim odası, duruşma salonu, toplantı salonu, koruma odası ve misafirhane bulunmaktadır. Mahkeme personeli olarak 3 Cumhuriyet Başsavcısı ve 3 zabıt katibinin görev yaptığı nöbetçi adliye uygulamasında sadece terör suçları hakkında işlem yapılmayacak. Nöbetçi Mahkeme’nin hizmete başladığı 10 Şubat tarihinden itibaren 15 gün içerisinde 200 üzerinde soruşturma evrakı ile ilgili işlem yapılması ile birlikte 200 kadar da yakalamalı kişi hakkında işlem yapılmıştır. Yakın dönemde bu sayının 4000 lere çıkacağı öngörülmektedir.

İçerisinde (SEGBİS) Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi ve (UYAP) Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sisteminin de kurulu olduğu nöbetçi mahkemede yakalanan kişilerin ifadelerinin hızlı bir şekilde alınmaları sağlanacak ve ifade vermediği için basit bir hukuki veya adli engel nedeni ile yolcular seyahatlerini kaçırmamaları hedeflenmektedir. 

Ayrıca istinaf mahkemeleri tarihçesi hakkında daha fazla bilgi için tıklayabilirsiniz.

Nöbetçi Mahkemelerin Görevleri ise;

• Üzerindeki yakalama kararı bulunması nedeni ile yurt dışına çıkış giriş yaparken yakalanan şahısların nöbetçi adliyeye getirilerek, SEGBİS sistemi üzerinden yetkili mahkeme ile temasa geçilerek yakalama kararının gecikme olmadan uygulanması,
• Kaçakçılık gibi bazı soruşturmalarda uygulama da birliğin sağlanması
• Üzerinde yakalama kararı bulunan kişilerin havaalanlarında yolcu olarak bulunduklarında uçuşlarına yetişememe gibi olumsuzluklara sebebiyet vermeme ve mağduriyet yaşatmamak adına infaz işlemlerinin hızlı bir şekilde yerine getirmesi.
• Havaalanında bulunan nöbetçi mahkemede yargılama yapılamayacak ancak havalimanında içerisinde oluşan adli olaylarla ilgili talimatların verilmesi ve ifadelerin alınması.
• Yurt dışından gelen cenazelerin, ölü muayene işlemleri ve otopsilerinin hızlıca yapılmalarının sağlanarak defin törenlerine vakit geçirmeden yetiştirilmesinin sağlanması.

şeklinde düzenlenmiştir.

Kaynak – 1