Baskı Altında Kullanılan Savunma Mekanizmaları

Baskı Altında Kullanılan Savunma Mekanizmaları

Baskı Altında Kullanılan Savunma Mekanizmaları; Sigmund Freud’ göre anksiyete insan davranışında içsel huzursuzluğa ve gerilime neden olur. Egonun anksiyete etkilerinden korunmak için başvurduğu bazı savunma mekanizmaları vardır.

Farkında olmadan kullanılan savunma mekanizmaları, anksiyete ile başa çıkmada yardımcı olsa da bu savunma mekanizmalarının sıklıkla kullanılması hayatınızda uyumsuzluğa yol açar.

Sıklıkla kullanılan ve hepimizin bilmesi gereken temel savunma mekanizmalarına bu yazımızda değineceğiz. Yazımızın sonunda belki de sizler de hayatınızda ister istemez bu savunmaları gerçekleştirdiğinizin farkına varabilirsiniz…

Bastırma

Psikolojide kaygı yaratacak durumların bilinç dışına itilmesidir. İstemsizce gerçekleşen bir savunma mekanizmasıdır.

Kişi kendisine kaygı yaratan durumu kasıtlı olarak bastıramaz. Çocukluğunda bir travma yaşayan bireyin, ileriki yıllarda bu travmayı unutması olarak açıklayabiliriz. Dizilerde ve filmlerde “çocukluğunuza inelim” denmesinin temel sebebi aslında budur. Farklı bir örnek ile konuyu ele almak gerekirse, dişçiden korkan bir bireyin diş hekimi ile olan randevusunu hatırlayamaması ve tedaviye gidememesi bastırmanın sonucudur.

Böylelikle kişi hoşuna gitmeyen tüm dürtü ve duygularından kaçar. Eğer ki çocukluğunuza dair bazı şeyleri hatırlayamıyorsanız bunun sebebi o süreçte bastırılmış olması ve egonun bunu kabul etmemesidir.  Bu savunma yöntemi zihinsel enerjinizi tüketir bu sebeple de kişi kendini tanıyamaz.

Yadsıma, İnkar Etme

Kişinin benliğine tehdit oluşturduğunu düşündüğü olayları kabullenememesi, bahsi geçen konunun yalanlanması ve yok sayılması durumudur.

İnkar etme eyleminde yaşanılan herşey hatırlanır fakat kabul edilmez. Bu durumlara örnek verecek olursak,

Madde bağımlılarının öyle olmadıklarına inanması.

Yakınından bir kişinin zarar gördüğünü veya öldüğü söylendiği halde haberi alan kişinin bu duruma inanmaması, öyle olmadığını söylemesi.

Karşıt Tepki Geliştirme

Bireyin kendisinde farkına vardığı rahatsız edici bir güdüyü kabul etmeyerek, öyle olduğunu bildiği halde tam tersi şekilde davranış sergilemesidir. Bu şekilde asıl güdüsünü saklama eğiliminde olma durumudur.

 Bu kişi aslında çok olumsuz duygu ve düşünceye sahip olduğu biriyle karşılaştığında o kişiye karşı fazlasıyla sevecen ve kibar davranış sergilerler.  

Bahane üretme, Mantığa uydurma

Kabul edilmeyecek bir davranışı yaptıktan sonra bu davranışın aslında iyi niyetlilikle yapıldığını veya mantıklı bir sebebi olduğunun açıklama eğiliminde bulunulmasıdır. Kişinin egosunu rahatsız eden her durumdan kaçmak için bir bahanesinin mutlaka olması durumudur.

 Çok sık kullanılan bu savunma mekanizmasını şu şekilde örnekleyebiliriz;

İşten çıkarılan bir kişinin, işi zaten sevmediğini, kendisinin işten çıkmayı istediğini ifade etmesidir.

Bir davada kişi kendini savunurken; O kişinin bunu hakkettiğini dile getirerek kendini rahatlatması ve savunması konusunda uygun bir çıkış yolu olduğunu düşünmesi diyebiliriz.

Yansıtma

Aslında kişinin kendi duygu, düşünce ve davranışları karşı tarafa suçlamada bulunarak karşı tarafın o şekilde olduğunu kişiye benimsetme çabasıdır. Buna örnek olarak bir öğrencinin öğretmenini sevdiğini ancak öğretmenin asıl onu sevmediğini söylemesi bir yansıtmadır.

Kız çocuğunun oyuncak bebekleri ile oynarken kendi duygularını sanki bebeğin duygularıymış gibi konuşturması yansıtma örneklerindendir.   

Yüceltme

Kabul edilmeyen ve hoşa gitmeyen duyguları sosyal yararda bulunması amacıyla eyleme dönüştürme durumudur. Hoşlanılmayan duyguların motive olma amacıyla kullanılması diyebiliriz.

Örnek olarak; Dante’nin, Beatrice isimli bir kadına karşı olan hayranlığından sonra Inferno isimli eserini yazması, birçok edebiyat eserinin bu savunma mekanizması ile ortaya çıktığını söyleyebiliriz.

Suç Davranışını Etkileyen Faktörler Konulu blog yazımız için tıklayınız.

Baskı Altında Kullanılan Savunma Mekanizmaları